4 décembre 2007

ترجمه / Traduction




شعری از ژاک پره ور شاعر فرانسوی


Jacques Prévert
(1900-1977)










Et Dieu
surprenant Adam et Ève
leur dit
Continuez je vous en prie
ne vous dérangez pas pour moi
Faites comme si je n'existais pas.

و خدا
آدم و حـّوا را فریفت
و به آنان گفت
خواهش می کنم ادامه بدهید
خودتان را به خاطر من به زحمت نیندازید
هر کاری می خواهید بکنید
.اصلاً خیال کنید من نیستم
....................................................................
La brouette ou les grandes inventions

Le paon fait la roue
Le hasard fait le reste
Dieu s'assoit dedans
Et l'homme le pousse.


Jacques Prévert / 1900-1977 / Paroles

چرخ یا نوآوری های بزرگ
طاووس چرخ می سازد
تقدیر باقی اش را
خدا بر آن می نشیند
.و انسان می راند



اشاره ای مختصر در باره چند واژه کلیدی در این شعر
آنچه در این شعر بیشتر از هر چیز خواننده را به تفکر وا می دارد. استفاده شاعر از واژه های (طاووس)، (تقدیر، سرنوشت)، (خدا) و (انسان) است. بدون شک با کمی دقت در این شعر به سادگی در می یابیم که بین این چهار واژه، پیوند مستحکمی وجود دارد. برای طاووس می توان نماد های گوناگونی را در هند، ایران و غرب پیدا کرد، از جمله طبیعت دوگانه و نامیرایی. مسیحیان اولیه عقیده داشتند که گوشت طاووس چون پیکر مسیح در قبر ناپوسیدنی است! بر بسیاری از موزاییک ها نقش این پرنده به عنوان موجودی نامیرا دیده می شود. همچنین نشستن بر دامان طاووس یا داشتن پر های طاووس گون، در نقاشی های شرق و غرب معمول بوده است. طاووس را پرنده ای خود خواه، و مغرور می دانند. با توجه به نمادهای هندی هنگامی که ایزد کامه (ایزد عشق ورزی) بر طاووس سوار می شود، مظهر هوس نامحدود و بی پایان است. در شعر «پرور» واژه «خدا» می تواند به جای ایزد عشق ورزی به کار گرفته شده باشد. از طرف دیگر با توجه به متون نویسندگان کهن فرانسوی خدا در واقع همان تقدیر و تصادف است. همچنین مار با پیچیدن بر پاهای طاووس و پنهان شدن در زیر پرهایش از جهنم وارد بهشت شد، برای همین پرنده ای نفرین شده به حساب می آید. با سیری در ادبیات کهن فرانسه می توان اینگونه نتیجه گرفت که تقدیر در حقیقت چیزی جز خدا نیست به عنوان نمونه
: دقت کنید به شواهد زیر

1."Il faut, dans la vie, faire la part du hasard. Le hasard, en définitive, c'est Dieu."
(Anatole-François Thibault, dit Anatole France / 1844-1924 / Le jardin d'Epicure, 1894)

2. "Le hasard, c'est Dieu qui se promène incognito."
(Albert Einstein / 1879-1955)

3. "Ainsi, détruire le hasard, ce n'est pas prouver l'existence d'un être suprême, puisqu'il peut y avoir autre chose, qui ne serait ni hasard, ni Dieu, je veux dire la nature, dont l'étude par conséquent, ne peut faire que des incrédules, comme le prouve la façon de penser de tous ses heureux scrutateurs."(Julien Offray de La Mettrie / 1709-1751)

4. "Le hasard est le pseudonyme de Dieu lorsqu'il ne voulait pas signer."(Anatole-François Thibault, dit Anatole France / 1844-1924)